ใช้ประโยชน์จากความขี้เกียจ

Published on March 20th, 2020

By Armno P.

บล็อกนี้ทำด้วย Hugo เก็บ content ที่เป็นโพสต์ต่างๆ ไว้ในโฟลเดอร์ content/post/<POST_NAME>/

แต่ยังมีโพสต์เก่าๆ ที่ยังไม่ได้อยู่ในโฟลเดอร์ของตัวเอง หลงเหลืออยู่ เป็นโพสต์ที่ย้ายมาจากบล็อก Jekyll เมื่อก่อนนู้น

ชื่อไฟล์จะอยู่ในรูปแบบ YYYY-MM-DD-post-slug.markdown

อยากจัดระเบียบให้มันเหมือนๆ กัน เป็นงานที่ดองไว้นานแล้วแต่ไม่ได้ทำ

ภารกิจ

ภารกิจคือ ย้ายไฟล์

• จาก content/post/2011-03-29-hello-world.markdown
• ไป content/post/hello-world/index.md

ซึ่งมีไฟล์ต้องย้ายอยู่ 140 กว่าไฟล์ ถ้าต้องมาสร้างโฟลเดอร์ใหม่ และย้ายไฟล์เองด้วยมือทุกไฟล์ คงเป็นงานที่น่าเบื่อน่าดู

ผมมีความคิดจะเขียน shell script ขึ้นมาเพื่อ automate process นี้

ถึงแม้ว่าผมจะเขียน shell script ไม่เป็น แต่เพราะไม่อยากทำงานซ้ำๆ ก็เลยใช้โอกาสนี้ในการเรียนรู้ใหม่อีกครั้ง

(ผมเคยเรียนเขียน shell script ในวิชา basic linux ตอนเรียนมหาลัยปี 2 แต่ก็ลืมไปหมดแล้ว) 😅

วางแผน

1. ใช้ shell script
2. loop ไฟล์ .markdown ทั้งหมดในโฟลเดอร์ content/post/
3. ตัดส่วนวันที่ออกจากชื่อไฟล์ 20xx-xx-xx- (เอาออกได้เพราะข้อมูลวันที่อยู่ใน front-matter ของแต่ละไฟล์อยู่แล้ว)
4. ตัดส่วน extension .markdown ออกจากชื่อไฟล์
5. ก็จะเหลือ post slug ตรงกลาง สร้างโฟลเดอร์ใหม่จากชื่อนี้
6. ย้ายไฟล์ .markdown ไปเป็น index.md ในโฟลเดอร์ที่สร้างใหม่

1. สร้างไฟล์ script

ผมเริ่มจากการสร้างไฟล์ shell script ไว้ข้างในโฟลเดอร์เดียวกับไฟล์ที่จะทำงาน พร้อมกับทำให้มันรันได้ ด้วยการเปลี่ยน permission เป็น +x (executable)

$ cd content/post/
$ touch rename.sh
$ chmod +x rename.sh

คุ้นๆ ว่าในบรรทัดแรกของ shell script มันต้องมีอะไรพิเศษสักอย่าง เลยเสิชกูเกิลด้วย keyword bash first line

ก็พบว่า บรรทัดนั้นคือ shebang หรือ sha-bang หรือ hashbang มีไว้เลือก shell ว่าจะรัน script ใน shell ไหน ผมเลือก bash ไว้ก่อนเพราะคิดว่าเซฟสุด

#!/bin/bash

2. loop ไฟล์ .markdown

จากนั้นก็เสิชหาวิธีการ loop ไฟล์ในโฟลเดอร์นั้นทำยังไงด้วย keyword: bash list files in directory เจอคำตอบจาก StackOverflow ก็คือใช้ command ls นั่นเอง

#!/bin/bash

markdownfiles=`ls *.markdown`

for file in $markdownfiles
do
  # something ...
  echo $file
done

• list file markdown ด้วย ls
• ใช้ ` (backtick) เพื่อเก็บ output จาก command ไว้ใน variable
• จากนั้น loop ด้วย for ... in
• เปิด block ด้วย do จบด้วย done
• เวลาสร้าง variable ไม่ต้องใช้ $ แต่เวลาเรียกใช้ ต้องมี $ ข้างหน้า
• เว้นวรรคตรงเครื่องหมาย = ไม่ได้ ต้องเขียนติดกัน (เว้นวรรคถือว่าเป็น argument ของ command)

3. ตัดวันที่ชื่อออกจากชื่อไฟล์

วันที่ในชื่อไฟล์อยู่ใน pattern เดียวกันหมด คือ นำหน้าด้วย YYYY-MM-DD- เป็นตัวอักษร 11 ตัวแรกของชื่อไฟล์ ก็ใช้วิธีบ้านๆ เลย คือ การตัด string

ผมเสิชหาด้วย keyword bash cut string เจอกระทู้ใน StackOverflow อีกแล้ว

#!/bin/bash

markdownfiles=`ls *.markdown`

for file in $markdownfiles
do
  filename=${file:11}
done

• ${file:11} ตัดตัวอักษร 11 ตัวแรก แล้ว return ส่วนที่เหลือ
• แต่ถ้าเป็น ${file::11} (มี : สองอัน) คือตัดเอาเฉพาะ 11 ตัวแรก

4. ตัด .markdown ออกจากชื่อไฟล์

ใช้วิธีตัด string เหมือนเดิม แต่เนื่องจากส่วน .markdown อยู่ท้าย string จะใช้วิธีนับ index แบบเดิมไม่ได้แล้ว เพราะชื่อไฟล์แต่ละไฟล์ยาวไม่เท่ากัน ก็เลยให้มันตัด string หลังจากตัวจุด . ออกไปแทน

#!/bin/bash

markdownfiles=`ls *.markdown`

for file in $markdownfiles
do
  filename=${file:11}
  foldername=${filename%.*}
done

• %. ตัดตัวอักษรตั้งแต่ . เป็นต้นไป แล้ว return ส่วนที่เหลือ

5. เก็บส่วนที่เหลือไว้ สร้างโฟลเดอร์ใหม่

จาก variable ที่ได้จากขั้นตอนที่แล้ว เอาไปสร้างโฟลเดอร์ใหม่ด้วย mkdir.

#!/bin/bash

markdownfiles=`ls *.markdown`

for file in $markdownfiles
do
  filename=${file:11}
  foldername=${filename%.*}
  mkdir $foldername
done

6. ย้ายไฟล์เดิมไปที่ใหม่

ใช้ mv

#!/bin/bash

markdownfiles=`ls *.markdown`

for file in $markdownfiles
do
  filename=${file:11}
  foldername=${filename%.*}
  mkdir $foldername
  mv $file $foldername/index.md
done

สุดท้ายก็ run script

$ ./rename.sh

content ทุกโพสต์ก็ถูกจัดระเบียบให้เหมือนกันแล้ว

ผมเชื่อว่าคนที่เก่ง unix command line / shell script สามารถทำให้ code 10 บรรทัดของผม อยู่ใน 1 บรรทัด (one-liner) ได้อย่างไม่ยากนัก หรือไม่ก็ใช้แอพ Automator ที่ติดมากับเครื่องอยู่แล้ว ก็น่าจะใช้ทำงานนี้ได้เหมือนกัน

เพราะการขี้เกียจทำงานซ้ำๆ เลยยอมเสียเวลาเสิช google นิดหน่อย หรือลองใช้เครื่องไม้เครื่องมือ เพื่อหาวิธีลดการทำงานที่ซ้ำๆ นั้นลง

แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ต้องเกิดจากความขี้เกียจเท่านั้นนะครับ

ตัวอย่างเช่น video เรื่อง Problem-Solving for Developers - A Beginner’s Guide ของช่อง Fireship.io เขียน script มาเพื่อจะได้ไม่ต้องกด merge pull requests กว่า 600 อันบน GitHub แบบ manual เพราะโจทย์มันใหญ่เกินกว่าจะทำแบบ manual ได้จริงๆ

แนะนำให้ไปชมวิธีการแก้โจทย์ของเขาครับ